قانون اعزام دانشجو به خارج از کشور
ماده 1 – به منظور کمک به تأمین نیروی انسانی متعهد متخصص مورد نیاز کشور و شناخت نوآوریهای علمی دنیا آشنایی با آخرین تجربیات کشورهای خارجی درزمینه های مختلف علمی، فنی و تخصصی، وزارت فرهنگ و آموزش عالی که در این قانون ” وزارت” نامیده می شود، اقدام به اعزام دانشجو به خارج از کشور می نماید. ماده 2 – اعزام شوندگان باید دارای شرایط زیر باشند الف – ایمان و اعتقاد به اسلام، نظام جمهوری اسلامی، قانون اساسی و ولایت فقیه ب – تقوا، که نشانه آن انجام واجبات و اجتناب از محرمات است ج – عدم وابستگی به احزاب و گروههای ملحد و محارب تبصره – اقلیتهای دینی مصرح در قانون اساسی، از شرط ایمان و اعتقاد به اسلام مستثنی هستند ماده 3 – اعزام دانشجویان پسر، که دارای مدرک تحصیلی لیسانس و بالاتر هستند با درنظر گرفتن ظرفیت دانشگاههای کشور و امکانات ارزی، رشته های مورد نیاز و کاملا ضروری صورت خواهد گرفت. وزارت هر سال یک بار این موارد را تعیین خواهد کرد. درشرایط مساوی اولویت با لیسانسیه های متأهل می باشد تبصره 1 – زنان لیسانس و بالاتر با توجه به سایر ضوابط مندرج در این قانون، تنها در صورتی که ازدواج کرده باشند و در معیت همسر خویش می توانند داوطلب اعزام شوند تبصره 2 – به منظور افزایش ظرفیت پذیرش دانشگاهها وزارت برنامه و بودجه موظف است معادل مبلغ صرفه جویی ارزی که در اثر این قانون انجام می گیرد، بودجه ارزی دانشگاهها را اضافه نماید، بر این مبنا وزارت علاوه بر بودجه مربوط به توسعه دانشگاهها موظف است معادل صرفه جویی را در جهت توسعه دانشگاهها مصرف نماید ماده 4 – وزارت موظف است هر سال رأسا تعدادی از فارغ التحصیلان را که دارای مدرک لیسانس یا بالاتر می باشند به عنوان بورسیه برای کسب تخصصهای لازم در رشته های ضروری، به خارج از کشور اعزام کند. همچنین اعزام بورسیه های وزارتخانه ها و مؤسسات دولتی دیگر که تحصیلات یا تحقیقاتشان منجر به اخذ مدرک دانشگاهی می شود، با توجه به ضوابط این قانون و لزوم اخذ تخصص در رشته های ضروری از طریق وزارت .صورت می گیرد ، ماده 5 – مؤسسات، شرکتهای خصوصی و افراد حقیقی در صورت تحصیل ارز از طریق قانونی می توانند با توجه به شرایط و مقررات این قانون تا 2 %ارز خود را به اعزام دانشجو .اختصاص دهند ماده 6 – وزارت موظف است فهرست اسامی دانشگاههای دنیا را که به لحاظ علمی دارای اعتبار لازم بوده و به لحاظ اخلاقی بالنسبه واجد صلاحیت باشند تهیه و به داوطلب اعلام نماید و فقط پذیرشهای تحصیلی این دانشگاهها را به رسمیت بشناسد و دانشجویان موضوع این قانون را منحصرا به آنها اعزام کند فصل دوم: امتحان اعزام و نحوه گزینش ماده 7 – انتخاب داوطلبان به صورت زیر انجام می گیرد الف – صلاحیت علمی افراد بر اساس سوابق دانشگاهی متقاضی و آزمون علمی تعیین می شود چنانچه تعداد داوطلب بیش از تعداد مورد نیاز باشد اولویت افراد بر حسب .صلاحیت علمی خواهد بود ب – صلاحیت اخلاقی داوطلبان با توجه به مقررات ماده 2 توسط یک هیأت بررسی صلاحیت .اخلقی مورد بررسی قرار می گیرد ماده 8 – وزارت موظف است کلاسهایی جهت تقویت زبانهایی که تدریس آن در ایران امکان پذیر است و آموزش مسائل اخلاقی و اجتماعی برای دانشجویانی که برای اعزام .قبول شده اند، دایر نماید فصل سوم: هزینه تحصیل و پروانه ارزی و تعهدات مربوط به آنها ماده 9 – دولت موظف است تا زمانی که نیاز کشور رفع نشده است و داوطلبان واجد شرایط، به ترتیب مذکور در این قانون وجود دارند، اعتبار لازم برای بورس و وام .تحصیلی را در بودجه کل کشور منظور و نیز سهمیه ارزی مربوط را پیش بینی کند تبصره – میزان بورس و وام تحصیلی به هر یک از دانشجویان و همچنین مبلغ ارز هر یک از دانشجویان مشغول تحصیل در خارج از کشور، همه ساله با پیشنهاد وزارت و تصویب .هیأت وزیران تعیین می شود ماده 10 – متناسب با میزان بودجه و رعایت آیین نامه های مربوط، دولت هر سال علاوه بر دانشجویان ممتاز به تعدادی از دانشجویان اعزامی که امکان تأمین هزینه های تحصیلی خود را نداشته باشند در قبال اخذ تعهد رسمی، بورس یا وام تحصیلی اعطاء .می نماید تبصره – اعطای کلیه بورسهای آموزشی ( اعم از بورسهای دولتی و بورسهایی که کشورهای دیگر در اختیار دولت ایران می گذارند) و نیز وام تحصیلی از طریق وزارت انجام .می گیرد ماده 11 – کسانی که با استفاده از بورس تحصیلی دولت به خارج می روند باید متعهد شوند و تضمین بسپارند که دو برابر و حداکثر ده سال و کسانی که از وام استفاده می کنند، 5.1 برابر و حداکثر 8 سال و کسانی که از ارز تحصیلی استفاده می نمایند برابر مدتی که در خارج از کشور تحصیل کرده اند و حداکثر 6 سال، در محلی که وزارت مربوطه تعیین می کند خدمت کنند ماده 12 – دانشجویانی که از بورس و یا وام کامل تحصیلی استفاده می کنند، فقط می توانند اشتغال به کارهای علمی داشته باشند. دانشجویان دیگر نیز فقط با اجازه سرپرستی می توانند به کارهایی بپردازند که مغایر با شؤون و وظایف اسلامی نباشد و موجب عدم موفقیت آنها در تحصیل نگردد ماده 13 – ارز تحصیل تنها به کسانی تعلق می گیرد که مطابق مقررات این قانون برای ادامه تحصیل به خارج از کشور، اعزام شوند تبصره – دانشجویانی که قبل از تصویب این قانون اعزام شده اند مشمول این ماده نبوده و در این مورد طبق ضوابط گذشته با آنان رفتار خواهد شد ماده 14 – مشمولان نظام وظیفه به شرط عدم غیبت با سپردن تعهد می توانند جهت ادامه تحصیل طبق ضوابط وزارت به خارج اعزام شوند فصل چهارم: سرپرستی دانشجویان ماده 15 – به منظور حل مشکلت و نظارت و سرپرستی و مراقبت کامل دانشجویان ایرانی در خارج از کشور، به تناسب نیاز، سرپرست یا سرپرستانی به ریاست یکی از آنان تعیین و به کشورهای مختلف اعزام می شوند. سرپرستان و رؤسای سرپرستی به پیشنهاد وزیر فرهنگ و آموزش عالی و حکم وزیر امور خارجه منصوب می گردند ماده 16 – سرپرستی ضمن رعایت مصالح سیاست خارجی و هماهنگی با نمایندگی وزارت امور خارجه ملزم به اجرای دستورالعملها و مقررات وزارت فرهنگ و آموزش عالی در رابطه با امور تحصیلی و اخلقی دانشجویان می باشد تبصره – چگونگی ارتباط اداری و مالی سرپرستی با نمایندگی وزارت امور خارجه و برطبق آیین نامه ای خواهد بود که به تصویب وزیر فرهنگ و آموزش عالی و وزیر امور خارجه می رسد ماده 17 – شرایط سرپرستان به قرار زیر است الف – ایمان و اعتقاد به اسلام و ولایت فقیه، نظام جمهوری اسلامی و قانون اساسی ب – تقوا، که نشانه آن انجام واجبات و اجتناب از محرمات است ج – تأهل د – داشتن حداقل مدرک لیسانس یا معادل آن ه – توانایی کافی برای انجام وظایف سرپرستی و – آشنایی لازم به زبان دانشگاهی کشور محل مأموریت و یا یکی از زبانهای بین المللی رایج در آن کشور ز – داشتن حداقل سه سال سابقه کار در امور آموزشی و فرهنگی تبصره – وزارت می تواند از علمای حوزه های علمیه که به جز بند ” ز” سایر شرایط را دارا باشند جهت سرپرستی انتخاب نماید ماده 18 – وظایف سرپرستان به شرح زیر است الف – کمک و راهنمایی به دانشجویان در تهیه مسکن ب – بررسی وضع علمی و اخلاقی دانشگاههای کشور محل خدمت و تهیه گزارشهای لازم سالانه از آنها برای وزارت فرهنگ و آموزش عالی ج – نظارت بر امور تحصیلی دانشجویان و اخلاق و رفتار آنان د – ارسال گزارش از وضع تحصیلی و اخلاق و رفتار دانشجویان به وزارت فرهنگ و آموزش عالی در هر سال یا نیمسال یا فصل بر حسب نظام تحصیلی دانشگاه محل ه – همکاری در اخذ پذیرش داوطلبانی که از طرف وزارت فرهنگ و آموزش عالی معرفی می شوند و – نظارت بر وضع اخلقی و اعتقادی بر تحصیلی سایر دانشجویان که در محل مأموریت سرپرستی به تحصیل اشتغال دارند ز – دانشجویان مشمول بند ” و” در صورت تأیید سرپرستی جز مزایای ارزی از سایر مزایا برخوردار می شوند ماده 19 – تحصیل فرزندان افرادی که به صورت مجاز در کشور خارجی زندگی می نمایند بلامانع بوده و سرپرستی موظف است به کار آنان نظارت داشته باشد ماده 20 – وزارت موظف است مطابق آیین نامه های مربوط پس از وصول گزارش سرپرستی ها و رسیدگی به وضع دانشجویانی که از حیث اخلاق و رفتار شایستگی ندارند و یا در تحصیلات، پیشرفت لازم را حاصل نکرده اند با تذکر قبلی نسبت به قطع بورس، وام تحصیلی و یا ارز تحصیلی آنان اقدام نموده و از تمدید مجوز خروج تحصیلی ایشان خودداری نماید ماده 21 – وزارت موظف است ظرف سه ماه آیین نامه مربوط به موارد زیر را تهیه و به تصویب وزیر فرهنگ و آموزش عالی برساند 1-ارز تحصیلی 2-حداکثر مدت اقامت و اشتغال به تحصیل 3-طی دوره های کارآموزی و تخصصی 4-مقررات مربوط به مشروط شدن و تجدید درسها 5-مسائل مربوط به چگونگی تحصیل در دانشگاههای خارج 6-ضوابط مربوط به مراعات اصول اخلاقی و عقیدتی 7-مشمولیت نظام وظیفه ماده 22 – از تاریخ تصویب این قانون، کلیه قوانین و مقررات مغایر با این قانون لغو می گردد قانون فوق مشتمل بر بیست و دو ماده و هشت تبصره در جلسه یکشنبه بیست و پنجم فروردین ماه یک هزار و سیصد و شصت و چهار مجلس شورای اسلامی تصویب و در تاریخ پنجم اردیبهشت یک هزار و سیصد و شصت و چهار به تأیید شورای نگهبان رسیده است . رییس مجلس شورای اسلمی- اکبر هاشمی